Jeśli posiadasz konto na portalu - zaloguj się, jeśli go nie posiadasz zarejestruj się.
Drozd śpiewak, śpiewak (Turdus philomelos), (Turdus ericetorum)
Systematyka
Rząd: wróblowe (Passeriformes)
Rodzina: drozdowate (Turdidae)
Gatunek: drozd śpiewak, (Turdus philomelos)
Charakterystyka/morfologia
Gatunek opisany przez niemieckiego ornitologa Christiana Ludwiga Brehma w 1831 roku. Długość ciała 21-23 cm, waga 60-100 g, rozpiętość skrzydeł 36 cm. Wierzch ciała brązowy – ciemniejszy niż u podobnego paszkota (turdus viscivorus). Kuper i pokrywy nadogonowe oliwkowe, pierś i boki ochrowe. Brzuch kremowo żółty lub biały z gęstymi wyraźnymi plamkami w kształcie grotów skierowanych ku górze, u paszkota plamki są owalne. Ogon i wierzch głowy brązowe z odcieniem pomarańczowym. Dziób żółtawy, nogi różowe. Przednia część spodu skrzydeł blado-pomarańczowa, widoczna w czasie lotu Brak dymorfizmu płciowego. Młode podobnie ubarwione jak osobniki dojrzałe, jednak różnią się płowożółtymi lub pomarańczowymi smugami na grzbiecie. Osobniki z północy mają ciemniejszy odcień upierzenia, od osobników z Syberii. Samce śpiewają siedząc na szczytach drzew. W swoim repertuarze mogą mieć powyżej stu różnych odgłosów, oprócz zapożyczonych od rodziców, naśladują inne ptaki a także dźwięki różnych urządzeń – na przykład telefonu.
Biotop/preferencje pokarmowe
Śpiewak jest częściowo gatunkiem wędrownym, który poza okresem lęgowym i migracji żyje samotnie. Wyróżniono cztery podgatunki:
Turdus philomelos philomelos - podgatunek nominatywny zajmujący niemal całą Europę, z wyjątkiem większej części Półwyspu Iberyjskiego, nizinnych obszarów Włoch i południowej Grecji, poprzez Ukrainę i Rosję, niemal po Jezioro Bajkał.
Turdus philomelos hebridensis - Podgatunek najciemniej ubarwiony z szarym kuprem i bokami, w większości osiadły występujący na Hebrydach Zewnętrznych i szkockiej wyspie Skye. Opisany przez brytyjskiego ornitologa Williama Eagle’a Clarka.
Turdus philomelos clarkei - gniazdujący na pozostałym terenie Wielkiej Brytanii, w Irlandii, we Francji, Belgii i Holandii. Opisany przez niemieckiego zoologa Ernesta Harterta.
Turdus philomelos nataliae – zasiedlający Syberię, jego wydzielenie zaproponował Rosjanin Sergiej Buturlin w 1929 roku, jednak nie został on powszechnie zaakceptowany.
W latach 1860 – 1880 introdukowany w Nowej Zelandii, gdzie jako gatunek obcy nie jest objęty ochroną i można na nie polować. Z ptaków sprowadzonych do Australii, do czasów współczesnych przetrwała niewielka populacja wokół Melbourne. Przeloty migracyjne odbywają się głównie nocą. Ptaki z północy, wschodniej Europy i Rosji zimują nad Morzem Śródziemnym, w Afryce Północnej i na Bliskim Wschodzie. Nierzadko regularnie powracają do tych samych miejsc zimowania. Ptaki z Europy Zachodniej, Południowej i Wielkiej Brytanii są częściowo osiadłe. W górach występuje po górną granicę pasma lasów, do 2200 m n p m. W Polsce spotykany od marca do października, nieliczne ptaki spotykane także w pozostałych miesiącach roku. Zasiedla zarówno lasy jak i zadrzewienia śródpolne, ogrody, parki i cmentarze. Pożywienie stanowią bezkręgowce, miękkie owoce, jagody, owady i ich larwy. Żywiąc się owocami jemioły, przyczynia się do jej rozsiewania. Poszukując pożywienia rozgrzebuje ściółkę. Ważny składnik pożywienia stanowią ślimaki. Ptaki rozbijają muszlę ślimaka uderzając nim o wybrany kamień, osobniki młode nabierają tej umiejętności z wiekiem.
Rozwój osobniczy
Ptaki przystępują do rozrodu gdy mają rok. W ciągu sezonu wyprowadzają dwa, czasem trzy lęgi. Gniazdo zakładają na drzewie, blisko pnia lub wśród gałęzi krzewu, w bluszczu i w żywopłotach. Mimo, że coraz częściej pojawiają się w terenie zurbanizowanym, rzadko zakładają gniazda na budynkach. Gniazdo buduje samica z gałązek, traw i liści, podklejone błotem zmieszanym z odchodami zwierząt oraz próchnem drzew. Jaja w ilości czterech do pięciu składane są od kwietnia. Są błyszczące, jasnoniebieskie pokryte miejscowo czarnymi lub fioletowymi plamami. Ich wymiary 2,7 x 2,0 cm ważą 6 gramów. Wysiadywaniem zajmuje się samica przez 10-17 dni. Pisklęta wykluwają się jednocześnie i po kolejnych 2 tygodniach uzyskują pełne upierzenie i zdolność do lotu. Pisklęta karmione są przez oboje rodziców, głównie pokarmem pochodzenia zwierzęcego. Gatunek ten stosunkowo rzadko wysiaduje podrzucone jaja kukułki, gdyż ptaki rozpoznają niemimetyczne kukułcze jaja. Nie wykazują przy tym, w przeciwieństwie do innych gatunków agresji wobec dorosłych kukułek. Ptaki w Nowej Zelandii, gdzie kukułka nie występuje, zachowały po 140 latach zdolność do rozpoznawania i odrzucania obcych jaj. Według brytyjskich badań, sukces lęgowy młodych oceniany jest średnia na 54,6%, wskaźnik przeżywalności kolejnego roku wynosi 62,2%. Drozd śpiewak żyje zwykle około trzech lat, jednak maksymalny udokumentowany wiek to 10 lat i 8 miesięcy.
Status gatunku
W Polsce objęty ochroną ścisłą. Wielkość populacji europejskiej szacuje się na 40-71 milionów osobników, obszar występowania na 10 milionów kilometrów kwadratowych. Zagrożeniem dla ptaków dorosłych i lęgów są koty, ptaki drapieżne i wiewiórki. Bywają atakowane przez pasożyty i czasami są nosicielami boreliozy. Polowania na te ptaki znalazły opis w Odysei Homera, na terenach wokół Morza Śródziemnego odbywają się po dzień dzisiejszy. Na Facebooku pewien libański myśliwy prezentuje kilkaset powiązanych za głowy, zabitych przez siebie drozdów śpiewaków. Głupota i wątpliwy powód do dumy. Ptak widnieje w godle brytyjskiego klubu piłkarskiego West Bromwich Football Club, a zawodnicy mają przydomek drozdy - The Throstles.
Przygotował: Jan Ławicki
Źródła.
Ptaki Polski tom 1 i 2 - Andrzej G. Kruszewicz - Multico Oficyna Wydawnicza 2010
Ptaki Polski - Dominik Marchowski - Wydawnictwo SBM Sp.z.o.o 2015
Przewodnik Collinsa Ptaki Europy i obszaru śródziemnomorskiego - Lars Svenson - Multico Oficyna Wydawnicza
Dwanaście srok za ogon – Stanisław Łubieński – Wydawnictwo Czarne Wołowiec 2016
Internet: Avibase, HBW Alive, Wikipedia.