Jeśli posiadasz konto na portalu - zaloguj się, jeśli go nie posiadasz zarejestruj się.
Dziwonia (Carpodacus erythrinus )
Systematyka
Rząd: wróblowe (Passeriformes)
Rodzina: łuszczaki (Fringillidae)
Gatunek: Dziwonia (Carpodacus erythrinus )
Charakterystyka/ morfologia
Ptak o krępej sylwetce, dużej głowie i dość długim ogonie. Dziób w kształcie stożka, mocny i o wypukłych krawędziach. Samiec na piersi, szyję, głowę i kuper czerwony i ciemnobrązowe skrzydła. Właściwą szatę zyskuje dopiero w 3-4 roku życia. Wierzch ciała jest brązowy, a na grzbiecie widnieją brązowawe smugi. Samica i młode oliwkowo brązowe, podobne do wróbla. Ubarwione są skromnie, jak też nie wybarwione jeszcze samce, od spodu widać ciemne plamkowanie. U obu płci biały spód ciała i dwie niezbyt wyraźne płowe pręgi na skrzydłach. Z daleka przypomina gila, choć mniejszy od niego i nie ma w ubarwieniu czarnej barwy. Bardziej podobna do makolągwy. Długość ciała 15 cm, rozpiętość skrzydeł ok. 25 cm, waga 21 g Wiosną samiec śpiewa charakterystyczną, krótką, fletową, kilkusylabową gwiżdżącą piosenką i przypomina melodię wydawaną przez wilgę. To czyste "titu tejutja". Najintensywniej go słychać rano, choć roznosi się też w godzinach południowych i nawet w lipcu, gdy większość śpiewających ptaków milczy. Samce, choć dopiero po 4 latach mają szatę dojrzałą to już w pierwszym roku życia zaczynają śpiewać. Może to być mylące i wskazywać, że to samica wykonuje pieśń godową. Młode samce są monogamiczne i mają stosunkowo niewielkie terytoria, wybarwione mają terytoria bardzo rozległe i prawdopodobnie „opiekują się” kilkoma samicami.
Biotop/ preferencje pokarmowe
Zamieszkuje bujne, gęste zarośla, wikliny nadrzeczne, doliny rzek i stawów (obrzeża olsów), zadrzewienia, zakrzewione torfowiska wysokie, tereny podmokłe, strefy przybrzeżne, mokradła, kępy i pasy zieleni, a niekiedy zaniedbane ogrody. Zamieszkuje siedliska, które sąsiadują z obszarami otwartymi. Wybiera stanowiska z dobrze wykształconą warstwa krzewów i pokrywą ziół. Poluje na drobne owady, zjada nasiona mniszka lekarskiego, babki, jagody, pączki drzew i krzewów, drobne listki. Pokarm dla piskląt jest podobny do diety ptaka dorosłego.
Rozwój osobniczy
Dobrze ukryte gniazdo umieszcza w gęstych gałązkach krzewu przerośniętego roślinnością zielną, rzadziej w trawie na wysokości od 30 do 150 cm nad ziemią, bardziej na skraju niż w głębi roślinności. Jest dobrze ukryte nisko w krzewie lub w zielnej roślinności. Konstrukcja uwita jest luźno z łodyżek i gałązek, a wyścielenie stanowią suche trawy i włosie. Wyprowadza jeden lęg w ciągu roku. W czerwcu składa 3–5 jaj z tłem jasnoniebieskim z nielicznymi, czerwonymi lub brązowymi plamkami. Wysiadywanie trwa od złożenia ostatniego jaja około 12 dni. Wysiaduje tylko samica. Bywa dokarmiana przez samca, ale poza gniazdem. Pisklęta przebywają w gnieździe do 12 dni. Karmieniem młodych zajmują się oboje rodzice. Po opuszczeniu gniazda pisklęta są karmione jeszcze przez 2- 3 tygodnie. Wędruje. Przylot w maju – czerwcu, odlot sierpień – wrzesień.
Status gatunku
Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochrona gatunkową. Zagrożeniem dla tego ptaka jest utrata siedlisk lęgowych spowodowana przez osuszanie terenów podmokłych i wycinanie roślinności w dolinach rzecznych.
Przygotowała: Wanda Kula